Eyjapistill 18. mars 1974

Umsjón: Arnþór og Gísli Helgasynir.
Í upphafi leikið kínverskt lag.

1. Arnþór kynnir lagið og þáttinn og segir fréttir, m.a. frá hátíð kvenfélagsins Heimaey á Hótel Sögu í Reykjavík. Fréttir af Sparisjóðnum o. fl. Tilkynning til þeirra, sem ætla að flytja heim.

2. Árni Sigfússon les tilkynningu frá bæjarstjórninni, les í hljóðveri í Reykjavík. Gísli spjallar við Árna um bæjarstjórnarfund, sem haldinn var á föstudaginn var (15. mars). Gísli les aðra tilkynningu frá bæjarstjórninni.

3. Arnþór segir frekar frá afhendingu Kanadahúsa. Hann ræðir við Magnús Bjarnason framkvæmdarstjóra Skeljafells, en það fyrirtæki reisti húsin. Magnús lýsir húsaskipan.

4. Árni Sigfússon og Gísli Helgason fara til Eyja og fjalla um byggingaráætlun Vestmannaeyja og spjalla við fólk á förnum vegi í Eyjum.
Fyrst heyrist í Sigga Reim, en hann neitaði að spjalla við okkur. Árni og Gísli spyrja fólk á förnum vegi.
Spjallað við Georg Tryggvason bæjarlögfræðing um framkvæmdir vestur í hrauni o. fl.
Spjallað við Valtý Snæbjörnsson byggingafulltrúa um nýtingu lóða í gamla bænum.
Rætt við Pál Zophaníasson, bæjartæknifræðing, nánar um byggingaáætlunina og um framtíðarþróun bæjarins, lóðanýtingu, gerð vikurjarðvegs vestur í hrauni og viðbætur við bæinn.
Georg Tryggvason segir frá kostnaði við að setja nýjan jarðveg í hraunið.
Georg Tryggvason er spurður um áhugaleysi Eyjamanna á byggingaáætluninni. Valtýr Snæbjörnsson og Páll Zophaníasson svara einnig svipuðum spurningum. Fólk á förnum vegi spurt sömu spurninga. Fram kemur óánægja með að landið vestur í hrauni hafi verið fyllt upp með vikri.
Farið að lokum upp á gamla sjúkrahúsið þar sem áætlunin var kynnt.

Heildartími 30.04 mín.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• 7403-18_0.mp3

Eyjapistill 25. mars 1974 - síðasti Eyjapistillinn

Umsjón: Arnþór og Gísli Helgasynir.

1. Leikið lagið Vestmannaeyjar eftir Arnþór Helgason. Arnþór leikur á rafmagnsorgel, Gísli á blokkflautur og Sigurður Þórarinsson á trommur. Af Eyjaliðsplötunni.

2. Arnþór les fréttir frá Eyjum. Segir fréttir af ráðstefnu um búsetu í Eyjum.

3. Gísli ræðir við Jóhannes Kristinsson hjá Steypustöðinni um útvegun byggingarefnis og um notkun þess, einnig um hvað kemur undan hrauninu og um málefni Steypustöðvarinnar.

4. Leikið lagið Heima eftir Oddgeir og Ása. Haukur Mortens syngur. Gísli les ljóðið Nótt í paradís eftir Hafstein Stefánsson. Hann orti það úti í Bjarnarey.

5. Arnþór ræðir við Þorstein Víglundsson sparisjóðsstjóra um hvernig Sparisjóðnum reiddi af uppi á landi og heimflutning hans. Hann segir frá mikilli skilvísi Eyjamanna, aukinni inneign í sjóðnum og lánveitingum Seðlabankans, sem Sparisjóðurinn hafði milligöngu um. Þá spjallar Þorsteinn um byggðasafnið, en það er nú geymt hjá Þjóðminjasafninu.

6. Gísli segir frá kjörskrá, sem lögð hefur verið fram í Eyjum.

7. Leikið lagið Eyjan mín eftir Árna Johnsen. Hljómsveit og kór Eyjapistils flytur, Árni Johnsen, Arnþór og Gísli og Árni Gunnarsson fréttamaður.

8. Gísli les skeyti frá Félagi Vestmannaeyinga í Keflavík.

9. Gísli segir fréttir frá Jóhanni Friðfinnssyni hjá úthlutunarnefnd húsa Viðlagasjóðs. Einnig kveðjur frá Sigurði Þórarinssyni í Hafnarbúðum um gáma til heimflutnings. Einnig upplýst hversu margir eru fluttir til Eyja.

10. Hringd inn tilkynning beint í síma frá Berklavörn í Eyjum.

11. Magnús Magnússon bæjarstjóri gefur yfirlit um helstu framkvæmdir í Eyjum þetta árið. Lokaspurning Gísla um hvort Magnús hafi orðið fyrir vonbrigðum um uppbygginguna í Eyjum.

12. Spurt um verðtryggingu bóta, en frumvarp verður lagt fyrir Alþingi um það mál. Gísli segir fleiri fréttir.

13. Lokaorð Gísla í Eyjapistli.

14. Guðmundur Jónsson syngur lagið Vestmannaeyjar eftir Arnþór Helgason við ljóð Kristins Bjarnasonar. Sungin þrjú erindi, sem ekki hafa verið flutt áður, utan fyrsta erindið.

Heildartími 34.16 mín.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Eyjapistill 25. mars 1974

Eldgosið í Heimaey fyrir 10 árum (útvarpað 24. janúar 1983)

Umsjónarmenn Eyjapistils, þeir Arnþór og Gísli Helgasynir, rifja upp ýmislegt frá gosinu sem stóð frá 23. janúar til 3. júlí 1973. Samstarfsmaður við gerð þáttarins: Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson. Hjálparhella úti í Eyjum: Súlli Johnsen.

1. Í upphafi heyrast gosdrunur og upphaf Eyjapistils frá 7. febrúar 1973 sem Arnþór kynnir. Þá heyrast meiri gosdrunur og Aðalsteinn Ásberg Sigurðsson kynnir þennan þátt og umsjónarmenn.

2. Leikið þáttarlag Eyjapistils. Gísli kynnir þáttinn og rifjuð er upp frásögn Páls Helgasonar af upphafi gossins, en hann hringdi aðfararnótt 23. janúar þangað sem Arnþór og Gísli bjuggu í Reykjavík ásamt Guðrúnu systur sinni og hennar fjölskyldu. G. H. hljóðritaði samtalið. Úr Eyjapistli 23. janúar 1974.

3. Úr frásögn Jökuls Jakobssonar sem varð einna fyrstur útvarpsmanna á gosstöðvarnar. Frásögn Jökuls var flutt í Ríkisútvarpinu að kvöldi 23. janúar 1973.

4. Úr frásögn Hjálmars Guðnasonar (Hjalla á Vegamótum) sem sá þegar gosið hófst. Ólafur Grens var með honum og hefur lýst því mjög vel í síðdegisútvarpi Rásar 2 23. janúar 2008. Frásögn Hjálmars var flutt í Eyjapistli 23. janúar 1974.

5. Úr viðtali Arnþórs og Gísla við Pétur Guðjónsson á Kirkjubæ. Pétur lýsir því hvenær hann varð fyrst var við gosið. Svar Péturs er bráðskemmtilegt. Úr Eyjapistli 23. janúar 1974.

6. Úr lýsingu Árna Gunnarssonar sem send var beint frá Eyjum kl. 9 um morguninn 23. janúar 1973. Í frásögnina fléttast viðtal við einhvern Eyjamann. Því miður er hans ekki getið.

7. Úr viðtölum Einars Karls Haraldssonar fréttamanns við vestmannaeyinga sem komu með bátum til Þorlákshafnar morguninn 23. janúar. Flutt viðtal við konu með lítið barn sem hrópar á pabba sinn. Hún veit ekkert eða lítið um hvað framundan er.

8. Pétur Pétursson þulur les frétt morguninn 23. janúar um að kirkjubæirnir séu komnir undir hraun og um það hvernig fólk slapp út. Í lok fréttar heyrist stef, sem notað var gjarnan í Eyjapistli á milli atriða.

9. Viðtal Gísla Helgasonar við Þorbjörn Sigurgeirsson prófessor sem lýsir hvers konar gos hófst í Heimaey. Viðtalið tekið í janúar 1983

10. Fréttaauki Sigurðar Sigurðssonar fréttamanns. Sendur fjórða í gosi, 26. janúar 1973.

11. Viðtal G. H. við Klöru Tryggvadóttur sem segir frá draumi sínum um eldgosið. Viðtalið tekið í Vestmannaeyjum í janúar 1983.

12. Þjóðsagan um af hverju biskupssonur mætti ekki vera prestur í Vestmannaeyjum. Aðalsteinn og Arnþór kynna. Flutt brot úr viðtali við séra Þorstein Lúther Jónsson sóknarprest í Vestmannaeyjum. Úr Eyjapistli 6. febrúar 1973 sem Stefán Jónsson tók.

13. Símtal frá konu sem leggur til að séra Karl Sigurbjörnsson prestur í Eyjum verði beðinn að segja af sér vegna þess að hann er biskupssonur. Þessu viðtali var aldrei útvarpað fyrr en nú.

14. Viðtal Arnþórs Helgasonar við Karl Sigurbjörnsson sem var prestur í Eyjum á þessum tíma um þessa hjátrú og fleira.

15. Aðalsteinn les samantekt um aðstoð ýmissa aðila við vestmannaeyinga á fyrstu dögum gossins og um hjálparstarf þar. Einnig sagt frá erlendri aðstoð.

16. Aðalsteinn les fréttatilkynningu frá almannavarnanefnd í Vestmannaeyjum 7. febrúar 1973 um björgunarstarf.

17. Páll Zophaníasson fyrrum bæjartæknifræðingur í Vestmannaeyjum svarar spurningu Arnþórs hvort rétt hafi verið að leyfa vestmannaeyingum ekki að fara til Eyja í björgunarstörf. Viðtalið tekið úti í Eyjum í janúar 1983.

18. Lesin tilkynning úr Eyjapistli í febrúar 1973 um umferðarfræðslu til handa vestmannaeyingum í Reykjavík á vegum lögreglunnar.

19. Sagt frá viðbrögðum vestmannaeyinga þegar þeir yfirgáfu Heimaey í skyndi 23. janúar 1973. Aðalsteinn les úr bók Árna Johnsen um eldgosið, frásögn um Rúnu frá Grundabrekku.

20. Fluttur dæmigerður Eyjapistill þar sem lesin eru bréf og tilkynningar um týnda muni. Fólk lætur vita af sér svo að vinir og ættingjar geti haft samband. Þátturinn gerður úr gömlum handritum Eyjapistils í tilefni þessa þáttar.

21. Frá 23. mars 1973. Frásögn sem Árni Gunnarsson fréttamaður sendi frá Eyjum, en þá kvöldið áður hafði hraunflóð fallið á bæinn.

22. Páll Zóphaníasson bæjartæknifræðingur fyrrum segir frá komu sinni til Vestmannaeyja 23. mars 1973 eftir þessi ósköp. Í frásögn hans kemur fram hversu þýðingarmikil hraunkælingin var.

23. Fréttaauki Einars Karls Haraldssonar frá 27. mars 1973 en þar kemur fram að menn óttist að hraunið renni í höfnina. Frásögn af bruna Hraðfrystistöðvarinnar. Undir heyrist upptaka af því þegar hraunið mylur undir sig húsin.

24. Þorbjörn Sigurgeirsson prófessor upphafsmaður hraunkælingarinnar segir frá henni í viðtali við G. H.

25. Aðalsteinn les frásögn um stofnun átthagafélaga vestmannaeyinga uppi á fasta landinu. Sagt frá óvissunni sem þjakaði fólk.

26. Lesin tilkynning úr Eyjapistli í febrúar um týnda muni.

27. Upprifjun úr Eyjapistli 15. apríl 1973. Gísli Helgason og Þorbjörn Sigurðsson tæknimaður Ríkisútvarpsins fóru í heimsókn í Ölfusborgir 10. apríl en þar var fjölmenn byggð vestmannaeyinga í orlofshúsum þar. Rætt við fólk þar um lífið og tilveruna. Þar á meðal 11 ára gamlan pilt.

28. Rifjað upp úr sama þætti viðtal við Önnu Sigurðardóttur frá Vatnsdal í Vestmannaeyjum. Hún lýsir á áhrifamikinn hátt tilfinningum sínum þegar húsið hennar fór undir hraun. Þá er bætt við spjalli við Önnu sem G. H. tók úti í Vestmannaeyjum við rætur Helgafells í janúar 1983. Anna var fyrst ásamt eiginmanni sínum Högna í Vatnsdal til þess að tilkynna flutning til Eyja eftir gos. Leikið fyrsta erindi lagsins Vestmannaeyjar eftir Arnþór Helgason. Ljóðið eftir Kristin Bjarnason. Guðmundur Jónsson syngur við undirleik Ólafs Vignis Albertssonar.

29. Arnþór segir frá bátaflota vestmannaeyinga í gosinu og aflabrögðum þar. Segir frá vorinu í Eyjum og flutt brot úr spjalli hans við Friðrik Jesson forstöðumann Náttúrugripasafns Vestmannaeyinga þar sem hann lýsir komu hinna fiðruðu vestmannaeyinga aftur heim. T. d. sagt frá því þegar Lundinn kom og leitaði að gömlu holunum sínum. Úr Eyjapistli 22. júní 1973.

30. Sagt frá uppgrefti húsa í Eyjum og hvað þá kom í ljós. Páll Helgason lýsir Presthúsum, hvernig þau komu undan öskunni og moðsuðunni svokölluðu, en húsin morknuðu og soðnuðu undan þeim mikla hita sem gjallið eða askan einangraði við húsin. Úr Eyjapistli 26. júní 1973.

31. Úr spjalli G. H. við Sigurð Þórðarson (Sigga Þórðar) á Eyjaberginu. Siggi spjallar um samgöngur við Vestmannaeyjar og segir að nú þurfum við nýja ferju. Úr Eyjapistli 30. júní 1973. G. H. ræðir við Ólaf Runólfsson (Óla Run) framkvæmdastjóra Herjólfs um samgöngur og flutninga með Herjólfi. Viðtalið tekið í janúar 1983.

32. Úr gosskýrslum almannavarna 3. júlí 1973. Þar er fullyrt að gosinu sé lokið. Sagt frá för nokkurra manna ofan í gýginn. Súlli Johnsen (Hlöðver Johnsen) segir frá förinni ofan í gýginn. Viðtalið við Súlla tekið í janúar 1983.

33. Leikið lokaerindi Vestmannaeyja eftir Arnþór Helgason og Kristin Bjarnason. Guðmundur Jónsson syngur við undirleik Ólafs Vignis Albertssonar. Heildartími: 74 mín.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Eldgosið í Heimaey fyrir 10 árum
• Goslokin og ferðin niður í gíginn
• Frásögn Þorbjörns Sigurgeirssonar af eðli og framvindu gossins
• Upphaf hraunhitaveitunnar (Hlöðvar Johnsen)

Áralag ljóð eftir séra Þorstein Lúter Jónsson sóknarprest í Vestmannaeyjum

Höfundur flytur. Kvæðið líklega hljóðritað í febrúar 1973 fyrir Eyjapistil. Óvíst hvenær það var flutt eða hvort. Heildartími: 1,11 mín.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Áralag

Hafsteinn Stefánsson - kunnur vísnasmiður

Hafsteinn Stefánsson: ófrágengið viðtal.
Stefán Jónsson spjallar við Hafstein Stefánsson um kveðskap í Eyjum og Hafsteinn fer með nokkrar vísur eftir sig, sem hann orti nýlega fyrir gos og nokkrar eldri.
Þá segir hann frá nokkrum hagyrðingum í Eyjum og fer með nokkrar vísur Eftir Brynjólf Einarsson bátasmið.
Samtalið var líklega hljóðritað 9. febrúar 1973. Það var aldrei flutt í heild sinni, en nokkrar vísur notaðar í Eyjapistli sama dag. Þær vísur hafa verið klipptar út úr þessum viðtalsbút.
Heildartími 09.41 mín.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Hafsteinn Stefánsson fer með vísur

Vestmannaeyjadrápa eftir Björn Haraldsson frá Austurgörðum í Kelduhverfi

1. Arnþór kynnir kvæðið.
2. Björn Haraldsson frá Austurgörðum í Kelduhverfi Þingeyjarsýslu les kvæði sitt Vestmannaeyjadrápa. Kvæðið var líklega flutt í Eyjapistli í miðjum febrúar 1973, þátturinn er hvergi til í fórum Ríkisútvarpsins eða annars staðar.
Heildartími 07.01 mín.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• vestmannaeyjadrapa-bjornharaldsson.mp3

Borgarafundur á Selfossi 25. mars 1973

Borgarafundur Vestmannaeyinga haldinn á Selfossi 25. mars 1973 Í gosinu stofnuðu Vestmannaeyingar víða átthagafélög. Félag Vestmannaeyinga var mjög öflugt á Suðurnesjum og þar var formaður lengst af Eyþór Þórðarson frá Sléttabóli. Félagið Heimþrá, átthagafélag Vestmannaeyinga sunnan heiða var öflugt félag. Þar var formaður Kristján Georgsson í Klöpp. Félagið Heimþrá gekkst fyrir borgarafundi Vestmannaeyinga sunnudaginn 25. mars 1973 og þangað var forsvarsmönnum Vestmanneying og þingmönnum Suðurlands boðið. Fundarstjóri var Kristján Georgsson formaður Heimþrár. Þá hafði skömmu áður hlaupið mikið hraunflóð á bæinn og kaffært mörg hús. Örvæntingin var mikil og menn vissu ekki sitt rjúkandi ráð. Margar spurningar brunnu á fólki og forráðamönnum var boðið til fundarins. Þessum borgarafundi var aldrei útvarpað í heild heldur sagt frá honum í Eyjapistli og flutt brot úr ræðum fundarmanna. Gísli Helgason og Þorbjörn Sigurðsson tæknimaður Ríkisútvarpsins fóru á fundinn og hljóðrituðu hann allan. Hér birtist hljóðskrá af fundinum eins og hann hefur varðveist. Tími: 3 klst. og 6 mín.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• Borgarafundur Vestmannaeyinga 25. mars 1973